Η εκδικητική πορνογραφία μπορεί να έχει συνέπειες δια βίου για την ψυχική υγεία των θυμάτων, κατεστραμμένες σχέσεις και κοινωνική απομόνωση. Πρόσφατα, ένας αυξανόμενος αριθμός κρατών έχουν αναγνωρίσει τη σημασία αυτού του φαινομένου και έχουν θεσπίσει νομοθεσία που το ποινικοποιεί.

Καθώς ο ομοσπονδιακός ποινικός νόμος, ειδικότερα, έχει καθυστερήσει πολύ, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας πρέπει να κατανοήσουν τις διαστάσεις της εκδικητικής πορνογραφίας για να μπορέσουν να εντοπίσουν και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες τόσο σε ιατροδικαστικό όσο και σε κλινικό περιβάλλον.

Η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο συμβαίνει όταν ένας δράστης χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για να ενοχλήσει, να ντροπιάσει ή να στενοχωρήσει συναισθηματικά ένα άλλο άτομο, αλλά όχι απαραίτητα με απειλητικό τρόπο που θα προκαλούσε φόβο στο θύμα για την ασφάλειά του.

Διάφορες μορφές διαδικτυακής επικοινωνίας μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να βασανίσουν το θύμα. Ανεπιθύμητη επαφή μπορεί να προκύψει μέσω άμεσων μηνυμάτων, e-mail ή ιστότοπων. Το Διαδίκτυο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ευρεία διάδοση ψευδών ή προσωπικών πληροφοριών αμέσως με το πάτημα ενός κουμπιού. Μόλις απελευθερωθεί το ανεπιθύμητο περιεχόμενο, είναι σχεδόν αδύνατο να ελεγχθεί η προσβασιμότητα ή η περαιτέρω διάδοσή του.

Εκδικητική πορνογραφία

Είναι ένας υποτύπος κυβερνοπαρενόχλησης που γίνεται ολοένα και πιο διαδεδομένος. Περιγράφεται ως η διαδικτυακή απελευθέρωση ξεκάθαρων φωτογραφιών ή βίντεο ενός ατόμου χωρίς την άδειά του με σκοπό τον εξευτελισμό. Οι φωτογραφίες και τα βίντεο συχνά λαμβάνονται και δίνονται οικειοθελώς σε άλλο άτομο στο πλαίσιο μιας στενής σχέσης. Στην εκδικητική πορνογραφία, μετά το τέλος μιας σχέσης, το άτομο που προσπαθεί να πάρει εκδίκηση, δημοσιεύει στο διαδίκτυο το ιδιωτικό πορνογραφικό υλικό με τον/την πλέον πρώην σύντροφο.

Ένας ανώνυμος καταδιώκτης ή χάκερ μπορεί να αποκτήσει παράνομα πρόσβαση στις προσωπικές φωτογραφίες ενός θύματος. Έτσι, ορισμένα θύματα υποστηρίζουν τον όρο «μη συναινετική πορνογραφία». Επιπλέον, ο όρος πορνογραφία εκδίκησης μπορεί να είναι παραπλανητικός, καθώς δεν υποκινούνται όλοι οι δράστες από εκδίκηση. Μερικά άτομα συμμετέχουν στη διανομή ρητού περιεχομένου για να αποκομίσουν κέρδος. Άλλα έχουν σκοπό τη φήμη ή την ψυχαγωγία.

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η ευκολία με την οποία οι πληροφορίες μπορούν να διαδοθούν στιγμιαία και ευρέως στο Διαδίκτυο. Σήμερα, η εκδικητική πορνογραφία εμφανίζεται σε έως και 3000 ιστότοπους. Στα δισεκατομμύρια των ανθρώπων που δεν σας γνωρίζουν προσωπικά, ακόμα και σε ορισμένους που σας γνωρίζουν, «Είστε αυτό που λέει η Google ότι είστε».

Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία

Τα θύματα καλούνται να αντιμετωπίσουν μακροχρόνιες προσωπικές και ψυχολογικές συνέπειες, δεδομένου ότι οι φωτογραφίες ή τα βίντεο που διαδίδονται μπορεί να συνεχίσουν να τα στοιχειώνουν σε όλη τους τη ζωή. Σύμφωνα με μια μελέτη, το 49 τοις εκατό των θυμάτων ανέφεραν ότι υπέστησαν παρενόχληση στον κυβερνοχώρο και διαδικτυακή καταδίωξη από διαδικτυακούς χρήστες που είδαν τις αναρτημένες φωτογραφίες τους. Η ίδια μελέτη σημείωσε ότι το 80 έως 93 τοις εκατό των θυμάτων υπέστη σημαντική συναισθηματική δυσφορία μετά τη δημοσίευση των ξεκάθαρων φωτογραφιών τους. Η αγωνία περιλαμβάνει θυμό, ενοχές, παράνοια, κατάθλιψη ή ακόμα και αυτοκτονία. Μπορεί επίσης να υπάρξει επιδείνωση στις προσωπικές σχέσεις και αισθήματα απομόνωσης.

Πολλές από τις μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες της εκδικητικής πορνογραφίας είναι παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται σε θύματα παιδικής πορνογραφίας. Η ταπείνωση, η αδυναμία και η μονιμότητα που συνδέονται με αυτά τα διαφορετικά αλλά παρόμοια εγκλήματα αφήνουν τα θύματα να εμπλακούν σε μια δια βίου μάχη για τη διατήρηση της ακεραιότητάς τους. Κατά συνέπεια, τα θύματα της εκδικητικής πορνογραφίας υποφέρουν από παρόμοιες διαρκείς επιπτώσεις στην ψυχική υγεία όπως περιγράφονται από τα θύματα παιδικής πορνογραφίας, όπως κατάθλιψη, απόσυρση, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αισθήματα αναξιότητας.

 Εκτός από την ψυχολογική βλάβη, το θύμα μπορεί να υποστεί τερματισμό της εργασίας ή μπορεί να δυσκολευτεί να αποκτήσει μελλοντική εργασία. Όλο και περισσότερο, οι εργοδότες πραγματοποιούν διαδικτυακές αναζητήσεις για να αξιολογήσουν πιθανούς υποψηφίους εργασίας. Μερικά θύματα καταφεύγουν στην αλλαγή των ονομάτων τους σε μια προσπάθεια να ξεφύγουν από το παρελθόν τους.

Είναι σημαντικό να στρεφόμαστε στα αρμόδια πρόσωπα για την αντιμετώπιση ανάλογων καταστάσεων.  Χρειάζεται να θυμόμαστε ότι δεν είμαστε μόνοι αλλά ούτε και οι μόνοι που μπορεί να συμβεί αυτό το αρνητικό και τόσο δυσάρεστο γεγονός.

 

 

 

Νάνσυ Νενέργογλου

Ψυχολόγος, MSc Συμβουλευτική Ψυχολογία