Είναι σχεδόν αδύνατο να μεταβείτε στα social media χωρίς να δείτε αποφθέγματα ή σχόλια που συνοδεύονται από λόγια παρακίνησης, όπως «Κοιτάξτε στη φωτεινή πλευρά», «Επικεντρωθείτε στα καλά πράγματα» ή «Να είστε θετικοί». Αν και καλοπροαίρετες, αυτές οι φράσεις μπορεί να καταλήξουν να δημιουργούν περισσότερη αγωνία αντί να βοηθήσουν. Γιατί; Επειδή είναι παραδείγματα τοξικής θετικότητας, μια σχολή σκέψης που λειτουργεί με την αρχή ότι κάποιος πρέπει να έχει πάντα θετική στάση, ακόμη και όταν τα πράγματα δυσκολεύουν.
Στη ζωή μας, στην πραγματικότητα υπάρχουν αρνητικά συναισθήματα και καταστάσεις όπως κατάθλιψη, άγχος και κοινωνική απόσυρση, καθώς επίσης και αρνητικές πράξεις όπως παραβατικότητα, βίαιες, αντιπολιτευτικές/αμυντικές, ενοχλητικές και παρορμητικές συμπεριφορές. Είναι εξαιρετικά λοιπόν σημαντικό να εστιάσουμε στις αρνητικές συνέπειες της «συναισθηματικής ακύρωσης» και να κατανοήσουμε γιατί πρέπει να ζούμε με τα αρνητικά μας συναισθήματα.
Συναισθηματική ακύρωση
Όταν ένα άτομο μιλά για αυτό που νιώθει, ο κύριος στόχος του είναι συνήθως να επικυρώσει τα συναισθήματά του, να κατανοήσει και να αποδεχτεί τη συναισθηματική εμπειρία. Απεναντίας, η συναισθηματική ακύρωση περιλαμβάνει την αγνόηση, την άρνηση, την κριτική ή την απόρριψη των συναισθημάτων.Αρκετές μελέτες έχουν εξετάσει τις επιπτώσεις της συναισθηματικής ακύρωσης. Τα συμπεράσματα είναι σαφή: είναι πολύ επιβλαβές για την ψυχική υγεία. Τα άτομα που βιώνουν συναισθηματική ακύρωση είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν συμπτώματα κατάθλιψης.Όσο περισσότερη ψυχολογική ευελιξία έχει ένα άτομο, τόσο περισσότερο είναι σε θέση να ζήσει με τα συναισθήματά του και να περάσει δύσκολες καταστάσεις.
Όχι άλλες προκατασκευασμένες προτάσεις
Τα αρνητικά συναισθήματα είναι προϊόν ανθρώπινης πολυπλοκότητας και είναι εξίσου σημαντικά με τα θετικά.Την επόμενη φορά που κάποιος θα σας εμπιστευτεί για τα συναισθήματά του, αν δεν ξέρετε τι να πείτε, επιλέξτε ακρόαση και συναισθηματική επικύρωση. Χρησιμοποιήστε εκφράσεις όπως “Φαίνεται ότι είχατε μια δύσκολη μέρα”.Αξίζει να σημειωθεί ότι το να είσαι θετικός δεν είναι πάντα συνώνυμο με την τοξική θετικότητα – ο στόχος της οποίας είναι να απορρίψεις και να αποφύγεις τα πάντα αρνητικά και να δεις μόνο τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Ένα παράδειγμα θετικής και επικυρωτικής γλώσσας είναι: «Είναι φυσιολογικό να νιώθεις όπως νιώθεις μετά από ένα τόσο σοβαρό γεγονός, ας προσπαθήσουμε να το κατανοήσουμε». Στην τοξική θετικότητα, θα ακούγαμε: «Σταμάτα να βλέπεις την αρνητική πλευρά, σκέψου τα θετικά».
Νάνσυ Νενέργογλου
Ψυχολόγος, MSc Συμβουλευτική Ψυχολογία